Wyobraź sobie taką sytuację: przy Twojej ulicy, oprócz Ciebie, mieszka jeszcze dwóch sąsiadów. Z rozmów z nimi wiesz, że jeden ciągle boryka się z zaległościami w spłatach, komornikiem i pismami z banku. Ten drugi jest przedsiębiorcą, aktywnie inwestuje w swoją firmę, która dzięki temu ma coraz większe obroty. Obaj zarabiają dużo, ale mają przejściowe problemy finansowe i przychodzą do Ciebie po pożyczkę 5 000 złotych. Gdybyś na podstawie czystej kalkulacji, na „wyłączonych emocjach”, miał dokonać decyzji, któremu z nich pożyczysz tę kwotę, to kogo byś wybrał?
Czy jest to sąsiad-przedsiębiorca? Dlaczego? Czy dlatego, że nasz przyjaciel sprawnie zarządza swoimi finansami, mądrzej je lokuje i przede wszystkim – nie miał w przeszłości problemu z ich spłatą? I dlatego, że szansa na odzyskanie 5 000 zł w umówionym terminie jest o wiele wyższa w jego przypadku niż w porównaniu do drugiego sąsiada?
Podobną decyzję podejmuje bank przy udzielaniu kredytu – sprawdza Twoją historię kredytową.
Co to jest historia kredytowa?
Historia kredytowa to wszystkie dane na temat Twoich kredytów – już spłaconych i tych w trakcie spłacania. Najważniejszą informacją gromadzoną przez BIK jest terminowość spłaty rat. Dotyczy to wszystkich produktów kredytowych – kart kredytowych, kredytów ratalnych, debetów w koncie, zakupów na raty i innych produktów bankowych oraz pożyczek pozabankowych.
Dlaczego bank sprawdza historię kredytową?
Ponieważ chce poznać Twoją wiarygodność oraz dowiedzieć się, jak w przeszłości traktowałeś zobowiązania finansowe. Sytuacje, z którymi spotyka się bank, są trzy. Sprawdzany klient może mieć dobrą historię kredytową – raty za telewizor spłacił w terminie lub nawet szybciej i nigdy się nie spóźnił ze spłatą karty kredytowej. Taka osoba dla banku jest wiarygodna, więc bank chętnie udzieli jej kredytu na lepszych warunkach.
Osoba, która nie spłacała lub zapomniała spłacić zadłużenie w terminie i zdarzało się jej to często, w oczach banku jest niegodna zaufania. Zła historia kredytowa może zamknąć drogę do uzyskania jakiegokolwiek kredytu i to niezależnie od dochodów.
Osoby, które nigdy nie miały zobowiązania kredytowego de facto nie posiadają żadnej historii kredytowej. Są jak czysta karta i trudno powiedzieć o nich coś więcej. Zwłaszcza to, w jaki sposób podchodzą do spłacania zobowiązań finansowych. Takich osób bank również nie „lubi”. Właściciele takich „czystych kont” mogą liczyć na kredyt na normalnych warunkach lub wcale go nie dostać.
Jak wygląda punktacja w BIK? Co składa się na historię kredytową?
Biuro Informacji Kredytowej na podstawie dostępnych danych oblicza scoring każdego obywatela, który ma jakieś zobowiązanie finansowe.
Przedziały scoringu BIK wyglądają następująco:
- Od 0 do 59 punktów to niska ocena punktowa. Historia kredytowa nie jest dobra, co może utrudniać i w wielu przypadkach uniemożliwiać ubieganie się o kredyt.
- Od 60 do 80 punktów to dobra ocena punktowa. W tej sytuacji nawet drobne opóźnienia w spłacie bieżących rat kredytów może znacząco obniżyć tę punktację.
- Od 80 do 100 punktów to bardzo dobra ocena punktowa. Daje największą szansę na uzyskanie kredytu.
Liczba punktów lub gwiazdek zależy od:
- Terminowość spłacania kredytów (waga to 76% ogólnej oceny punktowej).
- Liczby zadłużeń – im więcej, tym lepiej (11% ogólnej oceny punktowej), ale też do pewnego limitu.
- Korzystanie z debetów lub karty kredytowej – zbyt częste obniża Twoją wiarygodność (8% ogólnej oceny punktowej).
- Ubieganie się o kredyty i odpowiedzi odmowne (5% ogólnej oceny punktowej).
5 zasad dobrej historii kredytowej
Jak zbudować dobrą historię kredytową?
1: Korzystaj z kredytów różnego rodzaju
Jeśli masz przed sobą perspektywę zaciągnięcia większego kredytu (na nieruchomość, samochód czy rozwój firmy), to koniecznie zacznij od mniejszego zobowiązania. Możesz to zrobić na kilka miesięcy albo nawet kilka lat wcześniej. Polecam tutaj dwa rozwiązania.
Pierwsze to zakup sprzętu RTV/AGD w którymś ze sklepów ze sprzętem elektronicznym albo zrobienie zakupów na Allegro na raty. W obu sytuacjach dostępne są kredyty 0% – bez żadnych kosztów. To po prostu płatność rozłożona na mniejsze sumy. Upewnij się tylko, czy nie mają ukrytej prowizji lub ubezpieczenia, bo sprzedawcy czasami próbują je „wcisnąć” do umowy. Zapytaj po prostu, jaką masz kwotę do spłaty – jeśli kupujesz sprzęt za 2 000 zł i łącznie do spłaty jest 2 000 zł, to kredyt jest darmowy. Ale jeśli do spłaty jest 2 100 zł, to wiedz, że coś się dzieje…
Druga opcja to wyrobienie karty kredytowej i regularne korzystanie z niej. Jeśli kartę spłacasz w terminie unikasz tym samym odsetek. W wyborze karty polecam portal https://zarabiajnabankach.pl/karty-kredytowe/
2: Spłacaj terminowo wszystkie kredyty
Terminowo reguluj wszystkie raty i zaciągnięte kredyty. Jeżeli są one stałe, wykorzystaj stałe zlecenie albo polecenie zapłaty w swoim banku lub ustaw przypomnienie kilka dni przed terminem. Takie zachowanie działa na plus Twojej historii kredytowej. BIK skrupulatnie odnotuje datę uregulowania raty.
Spłacaj debet na koncie czy karcie kredytowej ze względu na obrót na rachunku. Nie doprowadzaj do sytuacji, gdy maksymalnie wykorzystujesz wartość debetu na koncie, a nie odnotowujesz na nie wpływów. Taka sytuacja to znak dla banku, że klient nie może wyjść z długu.
3: Nie schodź poniżej 50% debetu na koncie oraz na karcie kredytowej
Kolejna ważna zasada. Jeśli masz debet na koncie, to wykorzystuj maksymalnie 50% jego możliwości. Jeżeli Twój maksymalny debet lub możliwość zaciągnięcia kredytu na karcie kredytowej to 10 000 zł, staraj się zatrzymać przy 5 000 zł.
4: Pamiętaj o zgodzie na przetwarzanie historii kredytowej
Za każdym razem, gdy bierzesz kredyt, udziel zgody na „przetwarzanie historii kredytowej po jej wygaśnięciu”. Dlaczego? Po spłaceniu zadłużenia kredyt znika z systemu BIK – Twoja historia znowu jest czysta (a to również nie jest pożądany stan). Jeżeli wyrazisz zgodę, Twoja historia terminowego spłacania rat będzie w BIK-u przechowywana przez pięć lat. A to oczywiście działa na Twoją korzyść.
Jeżeli masz problem ze spłacaniem danego zadłużenia (lub było kilka wpadek ze terminem), anuluj zgodę na przetwarzanie historii kredytowej. Gdy spłacisz dług, zła historia zniknie z systemu i nie będzie obniżała Twojego scoringu.
5: BIK nie gwarantuje kredytu
Biuro Informacji Kredytowej to niezależna instytucja, która zbiera informacje o klientach mających zobowiązania finansowe. Dla banku BIK jest tylko jednym z wyznaczników. Każda instytucja finansowa ma własny system scoringowy, który bierze pod uwagę wybrane parametry. Jeden bank może się „przyczepić”, że 3 lata temu spóźniłeś się ze spłatą 5 zł odsetek za żelazko, a drugi może to zignorować.
Nawet bardzo dobra historia kredytowa w BIK-u nie gwarantuje Ci otrzymania pozytywnej decyzji kredytowej. Bądź na to przygotowany i najlepiej korzystaj ze współpracy z niezależnym doradcą kredytowym. Jeśli ma dostęp do wielu banków to na pewno wie, gdzie Twój wniosek zostanie najlepiej rozpatrzony.
Co obniża scoring klienta BIK, czyli tego się wystrzegaj!
Wiesz już, jak zbudować historię kredytową. Czas poznać elementy, które spowodują, że Twój scoring w BIK-u będzie niski lub znacząco się obniży.
– Nieterminowe spłacanie zadłużenia. Każde opóźnienie uregulowania zobowiązania finansowego jest skrupulatnie odnotowywane w historii kredytowej. Wykorzystaj zdobycze technologii (przypomnienie w telefonie, automatyczne przelewy) i nie daj się „złapać” na tak trywialnej kwestii! Pamiętaj, że ¾ Twojej oceny w BIK to terminowe spłacanie zobowiązań finansowych.
– Zaciąganie wielu kredytów naraz lub w krótkim czasie. Jeżeli w przeciągu kilku miesięcy wziąłeś wiele kredytów gotówkowych, bank może to odczytać jako sygnał o Twojej słabej kondycji finansowej. Jeśli jesteś też przed decyzją o wzięciu kredytu hipotecznego, wystrzegaj się takich krótkoterminowych pożyczek – to wcale nie działa na Twoją korzyść. Jeżeli masz około 6 miesięcy do zakupu mieszkania, możesz śmiało wcześniej wziąć dowolny mniejszy kredyt. Ale jeśli masz już mniej czasu, to powstrzymaj się przed zaciąganiem zobowiązań.
– Składanie wielu wniosków o kredyt. W szale chęci zaciągnięcia kredytu hipotecznego łatwo się zapomnieć. Dobry doradca kredytowy odradzi Ci składanie wniosków kredytowych do wszystkich możliwych banków. Skierowanie zapytania do zbyt dużej liczby kredytodawców (plus negatywne ich rozpatrzenie) BIK interpretuje negatywnie.
– Częste przekraczanie limitów debetowych i kredytowych. Skorzystanie z debetu na koncie czy możliwości kraty kredytowej jest budowaniem historii kredytowej. Natomiast permanentne zadłużanie się, to informacja dla banku, że klient ma problemy finansowe. Nie nadużywaj tych możliwości – łatwo popaść w długi.
Masz więcej pytań? Skontaktuj się ze mną PriceMap.pl/SzymonMrugala/
